Menigeen ziet structuur als tegenpool van vrijheid. Echter ligt het dichterbij elkaar dan je denkt. In het boek Architectuur en structuralisme: Speelruimte en spelregels van de Nederlandse architect Herman Hertzberger wordt het tegendeel bewezen.
Zo wordt er beschreven dat structuur samenhang is, de manier waarop dingen in elkaar zitten of opgebouwd zijn. Daarnaast is structuur ook overzicht, het verband tussen verschillende elementen door onafhankelijkheid of onderlinge samenwerking.
Vrijheid is het maken van eigen keuzes uit de mogelijkheden die spelregels geven. Vrijheid is een relatief begrip en kan alleen bestaan met behulp van omkadering die dit beperkt. Binnen een spel creëer je vrijheid door het ‘verkennen’ van de vastgelegde grenzen en de toegestane mogelijkheden. Met andere woorden, het zo goed mogelijk benutten van de gegeven ruimte, is wat wij als vrijheid ervaren.
In het boek wordt een eenvoudige uitleg van het bovenstaande gegeven aan de hand van het schaakspel. Binnen een eenvoudig systeem van regels weten goede spelers een ongekende rijkdom aan mogelijkheden te creëren om het spel te kunnen spelen. Hoe beter je als speler wordt, hoe rijker het spel wordt. Dit heeft alles te maken met spelervaring, binnen de officiële regels ondervind je als ervaren speler meer mogelijkheden om het spel te kunnen spelen. (Hertzberger, 2014, pp. 34-35)
Eigenlijk zijn wij al snel geneigd om te denken dat een structuur je beperkt, maar juist hoe beter jij deze bepaalde structuur leert kennen, hoe meer vrijheid je voor jezelf creëert. Structuur en vrijheid liggen dus dichter bij elkaar dan wij denken.
Als ik hierbij een voorbeeld van een ontwerper moet noemen, denk ik gelijk aan Wim Crouwel en zijn poster serie die hij maakte voor het Stedelijk Museum. Hij leerde zijn eigen vastgestelde grid steeds beter kennen en kwam achter steeds meer mogelijkheden. Dit fascineert mij enorm.